Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013

Ωφέλησε ή έβλαψε την Ελλάδα ο Όθων;

Ωφέλησε ή έβλαψε την Ελλάδα ο Όθων;

Επειδή σαν σήμερα, το 1836, έγιναν οι γάμοι του Όθωνα και της Αμαλίας (κόρη του μεγάλου δούκα του Ολδεμβούργου Μαρία, η οποία θα πάρει το όνομα Αμαλία), ας ρίξουμε μια αντικειμενική και ήρεμη ματιά για να δούμε το ιστορικό ενός ανθρώπου που ήταν ένας ξένος βασιλιάς, αλλά που αναμφισβήτητα είχε φιλελληνικά αισθήματα, αν σκεφθούμε ότι φορούσε την ελληνική φουστανέλα μέχρι του θανάτου του!.. Ποιος ήταν, λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος;

  
Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου. Διακρίνεται έφιππος ο Δημήτριος Καλλέργης (Συλλογή Λ. Ευταξία, Αθήνα)
ΤΙΡΡΗΤΑ ο Όθων (ή Όθωνας) Α’ (1815-1867), όπως όλοι γνωρίζουν, υπήρξε Βασιλεύς της Ελλάδας κατά την ταραγμένη περίοδο 1832-1862. Το πλήρες όνομά του ήταν Όθων Φρειδερίκος Λουδοβίκος. Ήταν δευτερότοκος γιος του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α' και της Θηρεσίας, κόρης του δούκα του Σάξ Άλτενμπουργκ. Μετά τη δολοφονία του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, οι προστάτιδες δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία τον όρισαν, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (Μάιος 1832) βασιλιά της Ελλάδας, σε ηλικία 17 ετών.
Στις 25 Ιανουαρίου 1833 ο Όθων αποβιβάστηκε στην πρώτη μετά την απελευθέρωση πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το Ναύπλιο, και ανέλαβε τα καθήκοντά του. Στα τέλη του 1834 μετέφερε την πρωτεύουσα στην Αθήνα.
Ως την ενηλικίωση του Όθωνα (20 Μαΐου 1835) τα βασιλικά καθήκοντα ασκούσε μια πενταμελής επιτροπή, η Αντιβασιλεία, που την αποτελούσαν ο κόμης Άρμανσμπεργκ, ο καθηγητής Μάουρερ, ο υποστράτηγος Έιντεκ και δύο πάρεδρα μέλη, ο Άμπελ και ο Γκρένερ. Ο πρώτος ήταν εκείνος που καθόριζε την κυβερνητική πολιτική. Το καλοκαίρι του 1834 αντικατέστησε το Μάουρερ, ο οποίος αντιδρούσε και του αμφισβητούσε τον ηγετικό ρόλο, με τον Κόμπελ. Η Αντιβασιλεία ποτέ δεν έγινε δημοφιλής στον ελληνικό λαό, εξαιτίας της αλαζονείας και της αυταρχικότητάς της. Το 1834, με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν ανατροπή της, η Αντιβασιλεία καταδίκασε σε θάνατο το Θ. Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα, αλλά τελικά δεν τόλμησε να πραγματοποιήσει την απόφασή της.
Όταν ο Όθων ενηλικιώθηκε και ανέλαβε τα καθήκοντά του, διατήρησε στην πρωθυπουργική θέση το λαομίσητο Άρμανσμπεργκ. Τον Απρίλιο του 1836 ο Όθων πήγε στη Γερμανία και, περιφρονώντας κυβέρνηση και λαό, τους οποίους δε φρόντισε καν να ενημερώσει, παντρεύτηκε τη δούκισσα Αμαλία. Για να κατευνάσει κάπως την οργισμένη από την επιπολαιότητά του αυτή κοινή γνώμη, αντικατέστησε τον Άρμανσμπεργκ με το νομομαθή Ρούντχαρτ, ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση από Έλληνες πολιτικούς και ίδρυσε το 1837 το Οθώνειο πανεπιστήμιο, το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο. Ο νέος όμως πρωθυπουργός δεν ήταν αρεστός στην Αγγλία και ο Όθων αναγκάστηκε να τον παύσει (8 Δεκεμβρίου 1837), αναλαμβάνοντας ο ίδιος και την πρωθυπουργία.
Κατά την κρητική επανάσταση του 1841 ο Όθων συμμερίστηκε τη λαϊκή επιθυμία και υποστήριξε τον αγώνα των Κρητικών, πράγμα που προκάλεσε την αντίδραση της Αγγλίας. Τελικά η έντονη διπλωματική πίεση της Αγγλίας υποχρέωσε τον Όθωνα να αναθέσει την πρωθυπουργία στον αρχηγό του «αγγλικού» κόμματος Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ο οποίος, όμως, ύστερα από ένα μήνα (8 Αυγούστου 1841), παραιτήθηκε. Ο Όθων ανέλαβε ξανά την πρωθυπουργία, αλλά ήδη η εσωτερική πολιτική ατμόσφαιρα είχε γίνει πολύ βαριά. Ο λαός απαιτούσε την απομάκρυνση των Βαυαρών συμβούλων του, απέρριπτε την απολυταρχική νοοτροπία του βασιλιά και ζητούσε να του παραχωρηθεί σύνταγμα, που ο Όθων αρνιόταν κατηγορηματικά.
Η κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας γινόταν ακόμα πιο απελπιστική με τους οξείς ανταγωνισμούς των τριών κομμάτων («αγγλικού», «γαλλικού», «ρωσικού»), που υποδαύλιζαν οι αντίστοιχες προστάτιδες δυνάμεις.
 
Τελικά, τη νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, η φρουρά των Αθηνών, με επικεφαλής το συνταγματάρχη του ιππικού Δημήτριο Καλλέργη, επαναστάτησε και περικύκλωσε τα ανάκτορα. Μετά τη λαϊκή κινητοποίηση, ο Όθων υποσχέθηκε την παραχώρηση συντάγματος, το οποίο ψηφίστηκε από την Εθνοσυνέλευση του 1843, και διόρισε πρωθυπουργό τον Ανδρέα Μεταξά. Αλλά η λαϊκή δυσφορία συνεχίστηκε λόγω και της ατεκνίας της Αμαλίας, της ανάμειξής της στην πολιτική και της παραβίασης του συντάγματος από τον Όθωνα.
Κατά τον κριμαϊκό πόλεμο (1854) ξέσπασαν επαναστατικά κινήματα στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία. Ο Όθων τα υποστήριξε και οι Αγγλογάλλοι απέκλεισαν τον Πειραιά (1854-1857). Παρά την ανάθεση της πρωθυπουργίας στον αγγλόφιλο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, η Αγγλία παρέμεινε εχθρική στον Όθωνα και επιδίωξε την ανατροπή του.
Εξάλλου, οι συνεχείς παραβιάσεις του συντάγματος από το βασιλιά ενίσχυσαν τη δημιουργία αντιδυναστικής κίνησης, η οποία εκφράστηκε με διάφορες στάσεις στις επαρχίες. Το μεγαλύτερο μέρος του στρατιωτικού και του πολιτικού κόσμου, καθώς και του λαού, εναντιώθηκε στο θεσμό της βασιλείας. Ύστερα από κινήματα στην Αθήνα και το Ναύπλιο («Σκιαδικά» και «Ναυπλιακά»), η αντίδραση κορυφώθηκε κατά την περιοδεία του βασιλικού ζεύγους στην Πελοπόννησο (Οκτώβριος 1862). Τότε πραγματοποιήθηκε αναίμακτη επανάσταση των φρουρών της Αθήνας, της Πάτρας και του Μεσολογγίου (6-11 Οκτωβρίου 1862), η δυναστεία κηρύχτηκε έκπτωτη και στις 12 Οκτωβρίου 1862 οι βασιλιάδες εγκατέλειψαν την Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στη Βαμβέργη, όπου και πέθαναν. (Βλέπε και Εγκυκλοπαίδεια «Μαλλιάρης-παιδεία»).

Ωφέλησε, λοιπόν, ή έβλαψε την Ελλάδα ο Όθων; Τα συμπεράσματα δικά σας!..
Με σεβασμό και τιμή
ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου