Η ομοφυλοφυλία στην Αρχαία Ελλάδα : Ο Μύθος καταρρέει

 

Γράφει ο Μάριος Γεωργίου

Διαστάσεις επιδημίας έχει πάρει η παραπληροφόρηση σχετικά με το ότι ήταν αποδεκτή και θεσμοθετημένη η ομοφυλοφιλία στην αρχαία Ελλάδα.

   Σε όλες τις εποχές, σε όλες τις κοινωνίες υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν άτομα με αποκλίνουσες, παρα φύσει δηλαδή, σεξουαλικές συμπεριφορές. Όμως στην αρχαία Ελλάδα ήταν η εξαίρεση και όχι ο κανόνας οι συμπεριφορές αυτές. Πιο κάτω θα αναφέρω λίγα επιχειρήματα αν και το θέμα αυτό μπορεί να αναλυθεί σε εκατοντάδες σελίδες.

   Στην εποχή μας χρησιμοποιούμε τις λέξεις "ομοφυλόφιλος" και "ετεροφυλόφιλος". Λέξεις ουδέτερου χαρακτήρα που δεν αξιολογούν το φαινόμενο είτε αρνητικά είτε θετικά. Κάνουμε μια απλή διαπίστωση του φαινομένου.

   Αντιθέτως στην αρχαία Ελλάδα η γλώσσα είχε τρομακτική ακρίβεια. Στο θέμα αυτό η γλώσσα λαμβάνει θέση και μάλιστα ιδιαιτέρως αρνητική. Χαρακτήριζαν λοιπόν τον ομοφυλόφιλο με τη λέξη ΚΙΝΑΙΔΟΣ, δηλαδή ο " κινών την αιδώ " (= αυτός που κινεί, προκαλεί το συναίσθημα της ντροπής). Για του λόγου το αληθές, αναφέρονται οι παραπομπές του πλέον έγκυρου λεξικού της αρχαίας Ελληνική γλώσσης των Lidell-Scott, όπου στον τόμο 2, στη σελίδα 719 αναφέρονται τα έξης λήμματα:

α)Κιναιδεία: η παρά φύσιν ασέλγεια, Αισχίνης 18,29
β)Κίναιδος: ο κακοήθης άνθρωπος
Ο ορισμός μάλιστα για τον παθητικό ομοφυλόφιλο είναι "καταπύγων" και για τον ενεργητικό "αρσενοκοίτης".

   Ας εξετάσουμε και την ομοφυλοφιλία στην Αθήνα σύμφωνα με τους νόμους. Ο Σόλων στο βιβλίο "Νόμοι" (5ο βιβλίο, 5ο κεφάλαιο, άρθρο 332) είναι αρκετά σαφής για τις συνέπειες που έχει κάποιος Αθηναίος που συνάψει ομοφυλοφυλικές σχέσεις:

"Αν τις Αθηναίος εταιρήση, με έξεστω αυτω των εννέα αρχόντων γενέσθαι, μηδέ ιερωσύνην ιερώσασθαι, μηδέ συνδικήσαι τω δήμω, μηδέ αρχήν αρχέτω μηδεμιάν, μήτε ενδημον, μήτε υπερόριον, μήτε κληρωτήν, μήτε χειροτονητήν, μηδέ επικυρήκειαν αποστελλέσθω, μηδέ γνώμην λεγέτω, μηδέ εις τα δημοτελή ιερά εισίτω, μηδέ εν ταις κοιναίς σταφονοφορίες σταφανούσθω, μηδέ εντός των της αγοράς περιρραντηριων πορευέσθω.
Εάν δε ταύτα τις ποιή,καταγνωσθέντως αυτού εταιρείν, θανάτω ζημιούσθω".

Δηλαδή, αν κάποιος Αθηναίος συνάψει (ομοφυλοφιλική) σχέση με κάποιον άλλο: 

1)Δεν του επιτρέπεται να γίνει μέλος των 9 αρχόντων.
2)Δεν του επιτρέπεται να εκλεγεί ιερέας.
3)Δεν του επιτρέπεται να είναι συνήγορος του λαού.
4)Δεν του επιτρέπεται να ασκήσει κάποια εξουσία, εντός η εκτός της χώρας, κληρωτή ή χειροτονητή.
5)Δεν του επιτρέπεται να σταλεί ως κήρυκας πολέμου. 6)Δεν του επιτρέπεται να εκθέσει τη γνώμη του.
7)Δεν του επιτρέπεται να μπει στους δημόσιους ναούς. Δεν του επιτρέπεται να στεφανωθεί στις δημόσιες στεφανοφορίες.
8)Δεν του επιτρέπεται να παίρνει μέρος στους περιπάτους που γίνονται στην αγορά.
9)Όποιος λοιπόν (πολίτης) έχει καταδικαστεί ως ερωτικός σύντροφος, αλλά ενεργήσει αντίθετα με τις διατάξεις του νόμου, να τιμωρείται με θάνατο.

  Μια άλλη πηγή είναι ο Πλάτων ο οποίος στους "Νόμους", καταδικάζει απερίφραστα ως αφύσικο το σαρκικό έρωτα μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου λέγοντας το εξής:

"Εννοητέον ότι τη θηλεία και τη των αρρένων φύσει εις κοινωνίαν ιούση της γεννήσεως ή περί ταύτα ηδονή κατά φύσιν αποδεδόσθαι δοκεί, αρρένων δε προς άρρενας ή θηλέων προς θηλείας παρά φύσιν".
Πλάτωνος Νόμοι, 636

Δηλαδή:

Είναι λοιπόν κατανοητό ότι η φύσις ωθεί τα θηλυκά να είναι σε επαφή με τα αρσενικά από την γέννησή τους, και η ηδονή σε αυτά είναι φανερό ότι έχει δοθεί σύμφωνα με την φύσιν, ενώ (η επαφή) των αρσενικών με τα αρσενικά και θηλυκών με τα θηλυκά ενάντια στην φύσιν (παρά φύσιν).

   Σημαντική πηγή είναι επίσης ο Πλούταρχος ο οποίος αναφέρει ότι: Ο ψυχικός δεσμός μεταξύ των νέων δεν είχε καμμία σχέση με τις σωματικές επαφές και ότι εστερείτο τα πολιτικά του δικαιώματα δυνάμει νόμου όποιος προσπαθούσε να ασελγήσει εις βάρος άλλου.

«Εράν των την ψυχήν σπουδαίων παίδων εφείτο ο δε εγκληθείς ως επ’ αισχύνη πλησιάζων άτιμος διά βίου ην» (Λακεδ.Επιτηδ. 7, 237c)".

   Κλείνοντας θα αναφέρω ένα άγνωστο μύθο του Αισώπου, με τίτλο " Ο Διας και η Ντροπή " :

Ο Δίας πλάθοντας τους ανθρώπους, έβαλε μέσα τους διάφορες ψυχικές αρετές και μόνο την ντροπή λησμόνησε να βάλει. Γι’ αυτό μην έχοντας άλλο δρόμο να την τοποθετήσει, την πρόσταξε να μπει από τον πισινό των ανθρώπων. Εκείνη αρχικά αρνήθηκε και διαμαρτυρήθηκε για την προσβολή. Επειδή, όμως, ο Δίας τη ζόρισε πολύ, είπε: “Ας είναι, θα μπω, με τον όρο ότι από εκεί δε θα μπεί ο έρωτας. Γιατί, αν τύχει και μπεί, εγώ θα βγώ αμέσως”!

Έκδοσις του συνόλου των Μύθων του Αισώπου του Εμίλ Σαμπρύ, σειρά “Γκιγιώμ Μπιντέ”, Παρίσι 1967 , Μετάφρασις, Εγκυκλοπαίδεια “ΓΙΟΒΑΝΗ”.

   Συμπερασματικά, συνάγεται ότι στην αρχαία Ελλάδα δεν έβλεπαν με καλό μάτι την ομοφυλοφιλία. Δεν την προέβαλαν ως ιδανικό και ως αγαθό. Απαιτούσαν να το δηλώσουν (όσοι ήταν κίναιδοι) ώστε να μην έχουν κανένα δικαίωμα σε δημόσια αξιώματα. Εάν το έπρατταν και δεν εξεδήλωναν τις ομοφυλοφιλικές τους διαθέσεις δημοσίως διαφθείροντας την κοινωνία τότε δεν υπήρχε καμία όχληση. Εάν, όμως το έκρυβαν, τότε ο πέλεκυς του νόμου έπεφτε βαρύς....

 

ΠΗΓΗ